Марий кечышот: шырка (июль) тылзе

Опубликовано 01.07.2022 в рубрике Новости. Автор:

4.07 – Мланде юмын Ош кече йыр туран савырныме кечыже

Тиде кечын, ойыртемалтше улмыжым шижын-пален, марий-влак Мланде юмылан кумалын пелештат (поснак – юмын таҥ-влак). Тиде ойыртем астрономийыште афелий (апогелий) маналтеш. Тиде кечын Мланде Кече дечын эн тораште лиеш.

4-12.07 – Сӱрем кумалтыш арня (Марий Элыште)

Сӱрем юмыйӱла радамым шуктымаште Сÿрем кугу верым налеш. Тиде арняште кумалтыш веле огыл, тыгак модмаш, таҥасымаш, сӱрем мужым (осал шӱлышым) поктымо да шуко моло йӱла шукталтеш. Сӱрем кумалтышым кажне ийын кугу вий дене Петро кече (12.07) лишан Морко район Унчо кундемыште эртарат.

15-26.07 – Султан Кереметлан (Кугураклан) кумалтыш пагыт

«Керемет» ожсо марий шомак огыл. Ожно тыгай кумалтышым, очыни, Кугурак але шырт (Кугурак – кугезе, шырт – ош ӧрт, поро ӧрт)  кумалтыш маныныт. Шуко вере тудо ешым, тукымым, тиштым (насылым) да кундемым аралыше водыжлан шотлалтеш. Пошкырт кундемыште эн кугу Кереметлан Султан Керемет шотлалтеш. Тудо уло пошкырт марий-влакым аралыше. Кӱсӧ ден Кереметым Пӱртӱс юмын (але Тылзе-Кече юмын – лӱмышт условный) кок сынжылан шотлаш лиеш. Кӱсӧ кушмаш, вияҥмаш, ончыкылык дене кылдалтын гын, Керемет – тоштеммаш, шоҥгеммаш, эртыше жап да кугезе-влак дене. Тидлан кӧра Керемет кумалтыш эре тошто тылзын эртаралтеш. Икманаш, Керемет осал огыл, тудо кугезына-влак дене кылым кучаш полша. Мишкан кундемыште Султан Кереметлан кумалтыш Кӱсӧ эртымеке вигак эртаралтеш. Кӱсӧ тичмаш тылзе марте шуйна, тылзе тоштемаш тӱҥалмеке, Султан Керемет кумалтыш эртаралтеш. Тушко калык идалыклан ик гана ик кечын мия. Моло кечын коштман огыл.

22.07 – Сӱрем пайремым ужатымаш (Волжский район, Марий Эл)

29.07 – Илян кугарня 

2 август деч ончылсо кугарня кече. Илян кугарня  Илян кече дечын кугу. Илян кугарня пӱтӧ кечылан шотлалтеш. У пашам, шурным погаш тӱҥалаш огеш лий. Илян кугарня илян-шамычын вий-куат пагытыштым почеш.

31.07 – Онар патырым шарнымаш (Советский район, Марий Эл)

13 июль – Тичмаш тылзе

28 июль  – У тылзе

Поделиться:

Рубрики